Thursday, February 23, 2017

రమ్యా వసన్తే కామపి శ్రియమ్


రమ్యా వసన్తే కామపి శ్రియమ్




సాహితీమిత్రులారా!


క్రియాగూఢచిత్రమునకు
మరో ఉదాహరణ గమనింపుడు-

పుంస్కోకిలకులస్యైతే నితాన్త మధు రారవైః
సహకారద్రుమా రమ్యా వసన్తే కామపి శ్రియమ్

దీన్ని చూడగానే అనిపించే సాధారణార్థం-
వసన్తే - వసంతకాలంలో
పుంస్కోకిలకులస్య - మగకోకిలల గుంపు యొక్క
నితాన్త + మధు + ఆరవైః = మిక్కిలి కమ్మని ధ్వనులతో,
రమ్యాః - అందములైన, శ్రియామ్ - శోభను
ఇక్కడ శ్లోకంలోని ప్రతిపదం చెప్పబడింది
కాని వాక్యం పూర్తి కాలేదు.
అంటే క్రియ కనిపించలేదు. కాని నిజానికి
ఇందులోనే క్రియదాగి ఉంది. దాన్ని వెదకి పట్టుకోవాలి.
ఇందులోని పదాలను బాగా గమనింస్తే
నితాన్త మధురారవైః - అనే చోట పదవిభాగం
ఇలా మార్చుకోవాలి -
నితాన్తం + అధుః + ఆరవైః - అని

ధా - ధాతువు యొక్క భూతకాల
బహువచన రూపం అధుః.
అదుః - అంటే ధరించినవి అని అర్థం.
అంటే తీయ మామిడి చెట్లు కోకిల ధ్వనులతో
మిక్కిలి శోభను ధరించినవి - అనే అర్థం సరిపోతుంది.
కావున ఇందులో క్రియా పదం గోపనం చేయబడిందికావున
ఇది క్రియాగోపనచిత్రం.

No comments: