పాదాద్యక్షరక్రమ కవినామ గర్భితసీసం

సాహితీమిత్రులారా!

భీమశంకరంగారి రసశ్రువులోని

పాదాద్యక్షరక్రమ కవినామ గర్భితసీసం

ప్రతిపాదం మొదటి అక్షరం తీసుకుంటె

కవిపేరు వస్తుంది గమనించండి-

 పుష్పమాలికా బంధం

సాహితీమిత్రులారా!

పొత్తపి వెంకటరమణ కూర్చిన

లక్షణశిరోమణిలోని పుష్పమాలికా బంధం

ఆస్వాదించండి-

 షోడశదళ పద్మ బంధం

సాహితీమిత్రులారా!

వేదులవారి లక్ష్మీసహస్త్రంలోని

షోడశదళ పద్మ బంధం 

ఇందులో మా - అనేది బొడ్డులో వ్రాసి

క్ష - మొదలు ప్రతి అక్షరం తర్వాత మా తీసుకుంటూ

చదవాలి - 

 గణపతిరావుగారి గజబంధం

సాహితీమిత్రులారా!

Dr. D.S.గణపతిరావుగారు కూర్చిన 

పద్మవ్యూహం చిత్రకావ్యం 

నుండి  గజముఖుని స్తుతి 

గజబంధంలో కూర్చారు

గమనించగలరు-

 నాలుగు స్వరాలతో పద్యం

సాహితీమిత్రులారా!

పాదానికి ఒక అచ్చు చొప్పున నాలుగు పాదాలకు

నాలుగు అచ్చులతో కూర్చిన పద్యం ఇది

దండి కావ్యాదర్శం లోనిది.

అమ్నాయానా మాహాన్త్యావాగ్గీతీ రీతీ: ప్రీతీభీతీ:

భోగోలోగో మోదో మోహోధ్యేయే వేచ్ఛేద్ధేశేక్షేమే

                                                                                          (కావ్యాదర్శమ్ -3-84)

అర్థం -

అమ్నాయానాం - వేదాలలో, అన్త్యా - చివరిదైన ఉపనిషత్తు, గీతీ: - గానములను, ఈతీ: - ఈతిబాధలుగాను,  ప్రీతీ: - దారాపుత్రాదులందు ప్రేమలను, భీతీ: - భయస్వరూపములైనట్టివిగాను, అహ - చెప్పుచున్నది. భోగ: - విషయోపభోగము, రోగ: - రోగహేతువు, మోద: - సాంసారిక సుఖానుభవము, మోహ: - అవివేకరూపమైనది, అందుచే, క్షేమే - పరమాదరహితమైన, దేశే - ఏకాంత ప్రదేశంలో, ధ్యేయేవా - ధ్యేయమగు పరమాత్మస్వరూపంనందు, ఇచ్ఛేత్ - మనసును నిలుపుటకు కోరుకొనవలెను.

అమ్నాయానా మాహాన్త్యావా

గ్గీతీ రీతీ: ప్రీతీభీతీ:

భోగోలోగో మోదో మోహో

ధ్యేయే వేచ్ఛేద్ధేశేక్షేమే

మొదటిపాదంలో అకారము(అ,ఆ - అచ్చులు)

రెండవపాదంలో ఇకారము (ఇ,ఈ - అచ్చులు)

మూడవపాదంలో ఓ కారము(ఒ, ఓ - అచ్చులు)

నాలుగవపాదంలో ఏ కారము(ఎ,ఏ - అచ్చులు)

లతో కూర్చబడింది. గమనించగలరు.

 రూపగోస్వామి - పద్మబంధం

సాహితీమిత్రులారా!

రూపగోస్వామి కృత

చిత్రకవిత్వాని లోని

పద్మబంధం

ఆస్వాదించండి-

 ఖడ్గబంధం

సాహితీమిత్రులారా!

విద్వాన్ కల్లూరి వెంకట సుబ్రమణ్య దీక్షితులు వారు కూర్చిన

శ్రీ భాగవత మహాత్మ్యము లోని ఖడ్గబంధం ఆస్వాదించండి-

 సర్పబంధం

సాహితీమిత్రులారా!

రూపగోస్వామి కృత

చిత్రకవిత్వానిలోని

సర్పబంధం గమనించండి-

 మురజబంధం

సాహితీమిత్రులారా!

సమంతభద్రాచార్య విరచిత స్తుతివిద్యలోని

మురజబంధం ఆస్వాదించండి-

 తాలాంకనందినీ పరిణయంలోని పతాకబంధం

సాహితీమిత్రులారా!

ఆసూరి మఱింగంటి వేంకటనరసింహాచార్య

కృత

తాలాంకనందినీ పరిణయంలోని

పతాకబంధం చూడండి-

 కవికర్ణపూరుని శంఖబంధం

సాహితీమిత్రులారా!

కవికర్ణపూరుని అలంకారకౌస్తుభంలోని

శంఖబంధం గమనించండి

శ్లోకం -

బంధం-

తాలాంకనందినీ పరిణయములోని నిరోష్ఠ్య చిత్రం

 తాలాంకనందినీ పరిణయములోని

 నిరోష్ఠ్య చిత్రం

సాహితీమిత్రులారా!

ఆసూరి మరింగంటి వేంకట నరసింహాచార్య

ప్రణీతమైన తాలాంకనందినీ పరిణయము లోని

నిరోష్ఠ్య చిత్రం 

నిరోష్ఠ్యం అంటే పెదవులతో పలకని లేదా పెదవులు తాకనిది

ఇది ప్రథమాశ్వాసం ఆశ్వాసాంతంలో కూర్చబడినది-

నలినజ శంకర త్రిదశనాధశరణ్య! దయాంతరంగ! స

జ్జలజశరాంగ! సారదరశార్ఙగదాసిజయాగ్రసాధనా!

కలితధగద్ధద్ధగితకాంచనగల! నిశాకరాయతా

స్యలలిత! శేషశైలశిఖరాగ్రనికేతన! తార్క్ష్యకేతనా!

ఇది పెదవులు తాకని అక్షరాలతో కూర్చబడినది.

గమనించగలరు.

 కవిప్రియలోని కమలబంధం

సాహితీమిత్రులారా!

కేశవదాస్ గారి కవిప్రియలోని కమలబంధం

వీక్షించండి-