శతలేఖినీపద్యసంధానధౌరేయు

సాహితీమిత్రులారా!

రామరాజభూషణుడనే పేరుగల

భట్టుమూర్తి తన ప్రతిభ ఏమిటో

ఈ పద్యంలో వివరించారు

గమనించండి-

శతలేఖినీపద్యసంధానధౌరేయు                    

                            ఘటికాశతగ్రంథకరణధుర్యు

నాశుప్రబంధబంధాభిజ్ఞు నోష్ఠ్యని

                          రోష్ఠ్యజ్ఞు నచలజిహ్వోక్తి నిపుణు

దత్సమభాషావితానజ్ఞు బహుపద్య

                          సాధిత వ్యస్తాక్షరీధురీణు

నేకసంధోదితశ్లోక భాషాకృత్య

                        చతురు నోష్ఠ్య నిరోష్ఠ్యసంకరజ్ఞు

నమితయమకాశుధీప్రబంధాంకసింగ

రాజసుతతిమ్మరాజపుత్రప్రసిద్ధ

సరసవేంకటరాయభూషణసుపుత్రు

నను బుధవిధేయు శుభమూర్తి నామధేయు

                                                                                                (నరస - 13)

ఈ పద్యం నరసభూపాలీయములోనిది.

ఇందులో కృతి భర్త భట్టుమూర్తిని పిలిచే సందర్భంలో కవి వర్ణించాడు-

ఇందులో తనకు పదిరకాల ప్రజ్ఞలున్నట్లు తెలుపుకున్నాడు కవి.

అవి

1. శతలేఖినీపద్య సంధానధౌరేయత -

నూరు ఘంటాలకు పద్యాలను చెప్పేనేర్పు (శతావధానం)

2. ఘటికాశతగ్రంథకరణశక్తి -

గడియకు నూరు అనుష్టుప్ శ్లోకాలను చెప్పగల ప్రజ్ఞ

3. ఆశుప్రబంధబంధాభిజ్ఞత-

ఆశువుగా ప్రబంధాలను, బంధకవిత్వాన్ని చెప్పగల నేర్పు

4. ఓష్ఠ్యనిరోష్ఠ్యజ్ఞత -

పెదవులు కలిపి, పెదవులు కలపని విధంగా ఉండేవిధంగా 

అచ్చులు హల్లులతోపద్యాలను కూర్చడం

5. అచలజిహ్వోక్తినైపుణ్యం-

నాలుక కదలకుండా ఉండే విధంగా అచ్చులు హల్లులతో పద్యాలను కూర్చడం

6. తత్సమభాషావితానజ్ఞత -

కేవలం తత్సమపదాలతోనే కవిత్వం చెప్పడం

7. బహుపద్యసాధిత వ్యస్తాక్షరీధురీణత-

ఏకకాలంలో అనేక వ్యస్తాక్షరి పద్యాలను జ్ఞాపకం పెట్టుకోగలగడం

8. ఏకసంబోధిత శ్లోకభాషాకృత్యచతురత -

ఒకసారి శ్లోకం వినగానే శ్లోకమంతా తిరిగి అప్పజెప్పడం

9. ఓష్ఠ్యనిరోష్ఠ్యసంకరజ్ఞత-

పెదవులు మూసుకున్నవెంటనే తెరచుకొనేటట్టు వీలుగా అక్షరాలను పేరుస్తూ

పద్యాలను చెప్పడం

10. అమితయమకాశుధీశక్తి -

అమితమైన యమకంతో ఆశువుగా పద్యాలను చెప్పడం

ఇంతటి ప్రజ్ఞతనకు కలదని చెప్పుకున్న ప్రజ్ఞావంతుడు

రామరాజభూషణుడు(భట్టుమూర్తి)