యాదవరాఘవీయ విలోమకావ్యం

యాదవరాఘవీయ విలోమకావ్యం

సాహితీమిత్రులారా!

వేంకటాధ్వరి కృత యాదవరాఘవీయం విలోమకావ్యం
అంటే ముందు నుండి (మామూలుగా) చదివితే
యదుకులభూషణుడైన కృష్ణుని కథను
అదే చివరనుండి చదివితే రామచంద్రునికథ
వచ్చేవిధంగా వ్రాయబడిన కావ్యం ఇది.
ఇందులో కేవలం 30 శ్లోకాలే ఉన్నాయి.
వీటికి విలోమము కూడా ఇక్కడ ఇవ్వడం జరిగింది
ఆస్వాదించగలరు.


వందేఽహం దేవం తం శ్రీతం రన్తారం కాలం భాసా యః ।
రామో రామాధీరాప్యాగో లీలామారాయోధ్యే వాసే ॥ ౧॥

విలోమమ్
సేవాధ్యేయో రామాలాలీ గోప్యారాధీ మారామోరాః ।
యస్సాభాలంకారం తారం తం శ్రీతం వన్దేఽహం దేవమ్ ॥ ౧॥

సాకేతాఖ్యా జ్యాయామాసీద్యావిప్రాదీప్తార్యాధారా ।
పూరాజీతాదేవాద్యావిశ్వాసాగ్ర్యాసావాశారావా ॥ ౨॥

విలోమమ్
వారాశావాసాగ్ర్యా సాశ్వావిద్యావాదేతాజీరాపూః ।
రాధార్యప్తా దీప్రావిద్యాసీమాయాజ్యాఖ్యాతాకేసా ॥ ౨॥

కామభారస్స్థలసారశ్రీసౌధాసౌఘనవాపికా ।
సారసారవపీనాసరాగాకారసుభూరుభూః ॥ ౩॥

విలోమమ్
భూరిభూసురకాగారాసనాపీవరసారసా ।
కాపివానఘసౌధాసౌ శ్రీరసాలస్థభామకా ॥ ౩॥

రామధామసమానేనమాగోరోధనమాసతామ్ ।
నామహామక్షరరసం తారాభాస్తు న వేద యా ॥ ౪॥

విలోమమ్
యాదవేనస్తుభారాతాసంరరక్షమహామనాః ।
తాం సమానధరోగోమాననేమాసమధామరాః ॥ ౪॥

యన్ గాధేయో యోగీ రాగీ వైతానే సౌమ్యే సౌఖ్యేసౌ ।
తం ఖ్యాతం శీతం స్ఫీతం భీమానామాశ్రీహాతా త్రాతమ్ ॥ ౫॥

విలోమమ్
తం త్రాతాహాశ్రీమానామాభీతం స్ఫీత్తం శీతం ఖ్యాతం  ।
సౌఖ్యే సౌమ్యేసౌ నేతా వై గీరాగీయో యోధేగాయన్ ॥ ౫॥

మారమం సుకుమారాభం రసాజాపనృతాశ్రితం ।
కావిరామదలాపాగోసమావామతరానతే ॥ ౬॥

విలోమమ్
తేన రాతమవామాస గోపాలాదమరావికా ।
తం శ్రితానృపజాసారంభ రామాకుసుమం రమా ॥ ౬॥

రామనామా సదా ఖేదభావే దయా-
వానతాపీనతేజారిపావనతే ।
కాదిమోదాసహాతాస్వభాసారసా-
మేసుగోరేణుకాగాత్రజే భూరుమే ॥ ౭॥

విలోమమ్
మేరుభూజేత్రగాకాణురేగోసుమే-
సారసా భాస్వతాహాసదామోదికా ।
తేన వా పారిజాతేన పీతా నవా
యాదవే భాదఖేదాసమానామరా ॥ ౭॥

సారసాసమధాతాక్షిభూమ్నాధామసు సీతయా ।
సాధ్వసావిహరేమేక్షేమ్యరమాసురసారహా ॥ ౮॥

విలోమమ్
హారసారసుమారమ్యక్షేమేరేహవిసాధ్వసా ।
యాతసీసుమధామ్నాభూక్షితాధామససారసా ॥ ౮॥

సాగసాభరతాయేభమాభాతామన్యుమత్తయా ।
సాత్రమధ్యమయాతాపేపోతాయాధిగతారసా ॥ ౯॥

విలోమమ్
సారతాగధియాతాపోపేతాయామధ్యమత్రసా ।
యాత్తమన్యుమతాభామా భయేతారభసాగసా ॥ ౯॥

తానవాదపకోమాభారామేకాననదాససా ।
యాలతావృద్ధసేవాకాకైకేయీమహదాహహ ॥ ౧౦॥

విలోమమ్
హహదాహమయీకేకైకావాసేద్ధ్వృతాలయా ।
సాసదాననకామేరాభామాకోపదవానతా ॥ ౧౦॥

వరమానదసత్యాసహ్రీతపిత్రాదరాదహో ।
భాస్వరస్థిరధీరోపహారోరావనగామ్యసౌ ॥ ౧౧॥

విలోమమ్
సౌమ్యగానవరారోహాపరోధీరస్స్థిరస్వభాః ।
హోదరాదత్రాపితహ్రీసత్యాసదనమారవా ॥ ౧౧॥

యానయానఘధీతాదా రసాయాస్తనయాదవే ।
సాగతాహివియాతాహ్రీసతాపానకిలోనభా ॥ ౧౨॥

విలోమమ్
భానలోకినపాతాసహ్రీతాయావిహితాగసా ।
వేదయానస్తయాసారదాతాధీఘనయానయా ॥ ౧౨॥

రాగిరాధుతిగర్వాదారదాహోమహసాహహ ।
యానగాతభరద్వాజమాయాసీదమగాహినః ॥ ౧౩॥

విలోమమ్
నోహిగామదసీయామాజద్వారభతగానయా ।
హహ సాహమహోదారదార్వాగతిధురాగిరా ॥ ౧౩॥

యాతురాజిదభాభారం ద్యాం వమారుతగన్ధగమ్ ।
సోగమారపదం యక్షతుంగాభోనఘయాత్రయా ॥ ౧౪॥

విలోమమ్
యాత్రయాఘనభోగాతుం క్షయదం పరమాగసః ।
గన్ధగంతరుమావద్యం రంభాభాదజిరా తు యా ॥ ౧౪॥

దణ్డకాం ప్రదమోరాజాల్యాహతామయకారిహా ।
ససమానవతానేనోభోగ్యాభోనతదాసన ॥ ౧౫॥

విలోమమ్
నసదాతనభోగ్యాభో నోనేతావనమాస సః ।
హారికాయమతాహల్యాజారామోదప్రకాణ్డదమ్ ॥ ౧౫॥

సోరమారదనజ్ఞానోవేదేరాకణ్ఠకుంభజమ్ ।
తం ద్రుసారపటోనాగానానాదోషవిరాధహా ॥ ౧౬॥

విలోమమ్
హాధరావిషదోనానాగానాటోపరసాద్రుతమ్ ।
జమ్భకుణ్ఠకరాదేవేనోజ్ఞానదరమారసః ॥ ౧౬॥

సాగమాకరపాతాహాకంకేనావనతోహిసః ।
న సమానర్దమారామాలంకారాజస్వసా రతమ్ ॥ ౧౭॥

విలోమమ్
తం రసాస్వజరాకాలంమారామార్దనమాసన ।
సహితోనవనాకేకం హాతాపారకమాగసా ॥ ౧౭॥

తాం స గోరమదోశ్రీదో విగ్రామసదరోతత ।
వైరమాసపలాహారా వినాసా రవివంశకే ॥ ౧౮॥

విలోమమ్
కేశవం విరసానావిరాహాలాపసమారవైః ।
తతరోదసమగ్రావిదోశ్రీదోమరగోసతామ్ ॥ ౧౮॥

గోద్యుగోమస్వమాయోభూదశ్రీగఖరసేనయా ।
సహసాహవధారోవికలోరాజదరాతిహా ॥ ౧౯॥

విలోమమ్
హాతిరాదజరాలోకవిరోధావహసాహస ।
యానసేరఖగశ్రీద భూయోమాస్వమగోద్యుగః ॥ ౧౯॥

హతపాపచయేహేయో లంకేశోయమసారధీః ।
రాజిరావిరతేరాపోహాహాహంగ్రహమారఘః ॥ ౨౦॥

విలోమమ్
ఘోరమాహగ్రహంహాహాపోరాతేరవిరాజిరాః ।
ధీరసామయశోకేలం యో హేయే చ పపాత హ ॥ ౨౦॥

తాటకేయలవాదేనోహారీహారిగిరాసమః ।
హాసహాయజనాసీతానాప్తేనాదమనాభువి ॥ ౨౧॥

విలోమమ్
విభునామదనాప్తేనాతాసీనాజయహాసహా ।
ససరాగిరిహారీహానోదేవాలయకేటతా ॥ ౨౧॥

భారమాకుదశాకేనాశరాధీకుహకేనహా ।
చారుధీవనపాలోక్యా వైదేహీమహితాహృతా ॥ ౨౨॥

విలోమమ్
తాహృతాహిమహీదేవ్యైక్యాలోపానవధీరుచా ।
హానకేహకుధీరాశానాకేశాదకుమారభాః ॥ ౨౨॥

హారితోయదభోరామావియోగేనఘవాయుజః ।
తంరుమామహితోపేతామోదోసారజ్ఞరామయః ॥ ౨౩॥

విలోమమ్
యోమరాజ్ఞరసాదోమోతాపేతోహిమమారుతమ్ ।
జోయువాఘనగేయోవిమారాభోదయతోరిహా ॥ ౨౩॥

భానుభానుతభావామాసదామోదపరోహతం ।
తంహతామరసాభక్షోతిరాతాకృతవాసవిమ్ ॥ ౨౪॥

విలోమమ్
వింసవాతకృతారాతిక్షోభాసారమతాహతం ।
తం హరోపదమోదాసమావాభాతనుభానుభాః ॥ ౨౪॥

హంసజారుద్ధబలజాపరోదారసుభాజిని ।
రాజిరావణరక్షోరవిఘాతాయరమారయమ్ ॥ ౨౫॥

విలోమమ్
యం రమారయతాఘావిరక్షోరణవరాజిరా ।
నిజభాసురదారోపజాలబద్ధరుజాసహమ్ ॥ ౨౫॥

సాగరాతిగమాభాతినాకేశోసురమాసహః ।
తంసమారుతజంగోప్తాభాదాసాద్యగతోగజమ్ ॥ ౨౬॥

విలోమమ్
జంగతోగద్యసాదాభాప్తాగోజంతరుమాసతం ।
హస్సమారసుశోకేనాతిభామాగతిరాగసా ॥ ౨౬॥

వీరవానరసేనస్య త్రాతాభాదవతా హి సః ।
తోయధావరిగోయాదస్యయతోనవసేతునా ॥ ౨౭॥

విలోమమ్
నాతుసేవనతోయస్యదయాగోరివధాయతః ।
సహితావదభాతాత్రాస్యనసేరనవారవీ ॥ ౨౭॥

హారిసాహసలంకేనాసుభేదీమహితోహిసః ।
చారుభూతనుజోరామోరమారాధయదార్తిహా ॥ ౨౮॥

విలోమమ్
హార్తిదాయధరామారమోరాజోనుతభూరుచా ।
సహితోహిమదీభేసునాకేలంసహసారిహా ॥ ౨౮॥

నాలికేరసుభాకారాగారాసౌసురసాపికా ।
రావణారిక్షమేరాపూరాభేజే హి ననామునా ॥ ౨౯॥

విలోమమ్
నామునానహిజేభేరాపూరామేక్షరిణావరా ।
కాపిసారసుసౌరాగారాకాభాసురకేలినా ॥ ౨౯॥

సాగ్ర్యతామరసాగారామక్షామాఘనభారగౌః ॥
నిజదేపరజిత్యాస శ్రీరామే సుగరాజభా ॥ ౩౦॥

విలోమమ్
భాజరాగసుమేరాశ్రీసత్యాజిరపదేజని ।
గౌరభానఘమాక్షామరాగాసారమతాగ్ర్యసా ॥ ౩౦॥

॥ ఇతి శ్రీవేఙ్కటాధ్వరికృతం శ్రీరాఘవయాదవీయం సమాప్తమ్ ॥