ముక్తాముక్త ఘనానురాగ (చక్రబంధం)

ముక్తాముక్త ఘనానురాగ (చక్రబంధం)

సాహితీమిత్రులారా!

మన తెలుగులో మొదట చిత్రకవితారచన
చేసిన కవి నన్నెచోడుడు. ఆయన కుమారసంభవం
నుండి చక్రబంధం ఇక్కడ చూడండి-
ఇది మొదటిగా తెలుగులో కూర్చబడిన చక్రబంధం-

కుమారస్వామిని  రాక్షసుల నోడించి లోకమును రక్షించుటకు యువరాజుగా చేసిన సందర్భములో ఈ చక్రబంధం కూరాచడు కవిగారు.

ముక్తా ముక్త ఘనానురాగ, మద సమ్మోదైక సంసేవ్య, సం
త్యక్తా కర్మపద ప్రభేదమతి విద్యా, దేహశోషైకహా,
భక్తాలంబక, మంత్ర తంత్రమయ, సద్భావ స్థితైక స్పృశా,
శాక్తేయా, ముని చింత్యమాన, భరతా సంతాపహా సద్యశా
                      (కుమారసంభవము - 12 - 201)

(ముక్తుల ఎడను అముక్తుల ఎడను గొప్ప అనురాగం గలవాడా,
పరమానందంతో సంసేవింపదగినవాడా, నిష్కర్ములను విడచి
వారి స్థానంలో మిక్కిలి భేదముగల బుద్ధి జ్ఞానములు గలవాడా,
దేహశోషమును, మృత్యువును బోగొట్టువాడా, భక్తులకు
ఆధారభూతుడైన వాడా,  మంత్ర తంత్రములతో నిండినవాడా,
సద్భవములో నుండు వారి  స్పర్శము గలవాడా, కుమారస్వామీ
మునులచే చింతింపదగినవాడా, అతిశయత్వముతోడి సంతాప
మును నశింపచేయువాడా, సత్కీర్తి గలవాడా - అని భావం.)

షడర చక్రబంధము -

ఇది శార్దూల విక్రీడిత వృత్తము.
దిలోని గణాలు - మ-స-జ-స-త-త-గ
ప్రతిపాదంలో 19 అక్షరాలుంటాయి.
చక్రబంధాలు కూర్చే వాటిలో ఇదొక ఛందము.
ఈ చక్రబంధానికి షడర చక్రబంధము అని పేరు.
అంటే చక్రంలో ఆరు ఆకులుంటాయి.
మొత్తం 10 వలయాలుంటాయి.
మూడు. ఆరు వలయాలలో కవిపేరు,
కృతిపేరులు గుప్తపరచబడి ఉంటాయి.
కాని నన్నెచోడుడు కవిపేరు కృతిపేరు గుప్తపరచలేదు.
మొదటి మూడు పాదాలలోను 10వ అక్షరం ఒకటిగానే ఉంటుంది.
దీనిలో మ - అనే అక్షరం ఉంది. మొదటి మూడు పాదాలు
నిలువు గీతలలోనూ, నాలుగవపాదం ఆవృత్త అక్షరాలుగాను ఉంటాయి.