Thursday, April 27, 2017

ఒక సీస పద్యంలో మూడు వృత్తాలు


ఒక సీస పద్యంలో మూడు వృత్తాలు




సాహితీమిత్రులారా!


సీసపద్యంలో 6 ఇంద్రగణాలు 2 సూర్యగణాలు ఉంటాయి
ఇందులో స్రగ్విణి, భుజంగ ప్రయాత, ద్రుతవిలంబిత
వృత్తాలను ఇమిడ్చి చెప్పిన పద్యం ఇది-
రసికజన మనోభిరామము లోని 2వ ఆశ్వాసం 56వ పద్యం.


నిగమాశ్వభూసురానీక సంపూజ్య శుం
                  భత్ప్రభావా వృషపతి తురంగ
సురుచిరద్యోసరిజ్జూట ఖద్యోత సా
                 హస్రభాషా సమస్తాఘహరణ
జగతీశ మాసరస్వత్యుమామాన్య చం
                చత్కృపాబ్దీనతజన శరణ్య
మానితహాసరమ్యా నవాబ్జాలస
                న్మంగళాత్మానిశానాథ మకుట
హార సరీసృపహార భయాపహార
పురనిషూదన భూరి విభూతిదాన
హరి హయప్రణతాచ్ఛపదాంబుజాత
శరణుశంకర శాశ్వతసాధుపాల

ఇందులోని

నిగమాశ్వభూసురానీక సంపూజ్య శుంభత్ప్రభావా వృషపతి తురంగ
సురుచిరద్యోసరిజ్జూట ఖద్యోత సాహస్రభాషా సమస్తాఘహరణ
జగతీశ మాసరస్వత్యుమామాన్య చంచత్కృపాబ్దీనతజన శరణ్య
మానితహాసరమ్యా నవాబ్జాలసన్మంగళాత్మానిశానాథ మకుట
హార సరీసృపహార భయాపహా
పురనిషూదన భూరి విభూతిదా
హరి హయప్రణతాచ్ఛపదాంబుజా
శరణుశంకర శాశ్వతసాధుపా

స్రగ్విణి -

దీనిలో ప్రతి పాదమునకు 4 ర-గణాలుంటాయి.

భూసురానీక సంపూజ్య శుంభత్ప్రభా
ద్యోసరిజ్జూట ఖద్యోత సాహస్రభా
మాసరస్వత్యుమామాన్య చంచత్కృపా
హాసరమ్యా నవాబ్జాలసన్మంగళా

భుజంగప్రయాతము-

ఇందులో ప్రతి పాదమునకు 4 య-గణాలుంటాయి

నిగమాశ్వభూసురానీక సంపూజ్య శుంభత్ప్రభావా వృషపతి తురంగ
సురుచిరద్యోసరిజ్జూట ఖద్యోత సాస్రభాషా సమస్తాఘహరణ
జగతీశ మాసరస్వత్యుమామాన్య చంచత్కృపాబ్దీనతజన శరణ్య
మానితహాసరమ్యా నవాబ్జాలసన్మంగళాత్మానిశానాథ మకుట



సురానీక సంపూజ్య శుంభత్ప్రభావా 
చిరద్యోసరిజ్జూట ఖద్యోత సా
సరస్వత్యుమామాన్య చంచత్కృపాబ్దీ
సరమ్యా నవాబ్జాలసన్మంగళాత్మా


దృతవిలంబితము -
ఇందులో ప్రతి పాదానికి న,భ,భ,ర గణాలుంటాయి

హార సరీసృపహార భయాపహా
పురనిషూదన భూరి విభూతిదా
హరి హయప్రణతాచ్ఛపదాంబుజా
శరణుశంకర శాశ్వతసాధుపా

No comments: