వనమయూరముల గర్వముఁ గుదింప

వనమయూరముల గర్వముఁ గుదింప

సాహితీమిత్రులారా!

గోపనము అనేకవిధాలు
ఇక్కడ వృత్తనామ గోపనము చూద్దాం.
వృత్తనామములు ఈ పద్యంలో
వేరు అర్థంలో ఉపయోగించడం జరిగింది.
పిల్లలమఱ్ఱి పినవీరభద్రుని జైమినీ భారతములో
8వ ఆశ్వాసంలో కుంతలేశుని కుమార్తె వనవిహారము
వచ్చిన సందర్భములోనిది ఈ పద్యం -

అలసతఁ జూపునొయ్యారంపు నడపులు
         వనమయూరముల గర్వముఁ గుదింప
సఖుల వేమఱుఁ బిల్చుసరసంపు టెలుఁగులు
         మత్తకోకిలముల మనసుఁ గలఁప
నిటలంబుల నటించు కుటిలాలకంబులు
         షట్పదంబుల విలాసముల గెలువఁ
దరళలోచనములధాళధళ్యంబులు
         హరిణుల సౌభాగ్య మవఘళింప
దందడించు మనోరథోద్ధత విహార
సరణిఁ జంపకమాలినీతరుణిఁ గూడి
మానినులు గోసి రవ్వనజమంజరులును
సరసిసరసిజములఁ బెక్కు చందములను
                                                                                         (8-73)

ఇందులో వనమయూరము
మత్తకోకిల, షట్పదము, తరళము,
హరిణి, రథోద్ధతము, చంపకమాలిక,
మానిని, సరసిజము--ఇలా వృత్తముల
పేర్లు ఇందులో  ఛందస్సులకు
సంబంధించి కాకుండా ఉపయోగించడం
జరిగింది.

అలసతఁ జూపునొయ్యారంపు నడపులు
         వనమయూరముల గర్వముఁ గుదింప
సఖుల వేమఱుఁ బిల్చుసరసంపు టెలుఁగులు
         మత్తకోకిలముల మనసుఁ గలఁప
నిటలంబుల నటించు కుటిలాలకంబులు
         షట్పదంబుల విలాసముల గెలువఁ
దరళలోచనములధాళధళ్యంబులు
         హరిణుల సౌభాగ్య మవఘళింప
దందడించు మనోరథోద్ధత విహార
సరణిఁ జంపకమాలినీతరుణిఁ గూడి
మానినులు గోసి రవ్వనజమంజరులును
సరసిసరసిజములఁ బెక్కు చందములను