మాలికా చతుర్విధ కందము

మాలికా చతుర్విధ కందము

సాహితీమిత్రులారా!

చతుర్విధకందము అంటే ఒక కందములో
నాలుగు కందములను ఇముడ్చుట.
మాలికా చతుర్విధ కందములో
మొదటి పాదంలోని 2,3,4,5 అక్షరములతో
ప్రాసను కూర్చడి ఉండును మరియు
మొదటి అక్షరము రెండవ పద్యమునకు
చివరి అక్షరంగా మారుతుంది అలాగే
రెండవ పద్యము మొదటి అక్షరము
మూడవ పద్యం చివరి అక్షరమౌతుంది
మూడవ పద్యం మొదటి అక్షరం
నాలుగవ పద్యం చివరి అక్షరంగా మారుతుంది.
ఈ క్రింది పద్యంలో గమనింప గలరు.

శ్రీభూమీన వరదహరి
గోభూమానవ వినుత సుగుణ బుధ మధునా
శాభీ మానవ కృష్ణఘ
నా భా మానవ హరిదరి యభవ కమలనా
                                                       (అప్పకవీయము - 4- 627)

గర్భిత పద్యములు-
రెండవది-

భూమీన వరదహరి గో
భూమానవవినుత సుగుణ బుధ మధునాశా
భీమా నవకృష్ణఘనా
భామానవహరి దరి యభవ కమలనాశ్రీ

మూడవ కందము-

మీనవరద హరిగోభూ
మానవవినుత సుగుణబుధ మధునాశా భీ
మా నవకృష్ణఘనాభా
మానవహరిదరియభవకమలనాశ్రీభూ

నాలుగవ కందము-

నవరద హరిగోభూమా
నవవినుత సుగుణబుధ మధునాశా భీమా 
నవకృష్ణఘనాభామా
నవహరిదరియభవకమలనాశ్రీభూమీ


ఇలాంటిదే మహాసేనోదయము నందు
కొడవలూరు రామచంద్రరాజుగారు కూర్చారు
చూడండి-

శ్రీగోపావన భవహర 
భోగా పావనినుతపద మునిగణభయవా
ర్యాగోపావనతాంఘ్రియు
గా గోపావనజదృశ యుగళగురుప్రతిభా


ఈ పద్యంలో ఇమిడ్చిన మిగిలిన పద్యాలు-

రెండవ కందపద్యం-

గోపావన భవహరభో
గా పావనినుతపద మునిగణభయవా ర్యా
గోపావనతాంఘ్రియుగా 
గోపావనజదృశ యుగళగురుప్రతిభాశ్రీ

మూడవ కంద పద్యం-

పావన భవహరభోగా 
పావనినుతపద మునిగణభయవా ర్యాగో
పావనతాంఘ్రియుగా గో
పావనజదృశ యుగళగురుప్రతిభాశ్రీగో


నాలుగవ కందపద్యం-

వన భవహరభోగా పా
వనినుతపద మునిగణభయవా ర్యాగోపా
వనతాంఘ్రియుగా గోపా
వనజదృశ యుగళగురుప్రతిభాశ్రీగోపా