శ్రీవర వరవరహృతభవ

శ్రీవర వరవరహృతభవ

సాహితీమిత్రులారా!

బంధాలలో అనేకం ఉన్నాయి.
వాటిలో ఖడ్గబంధం ఒకటి ఇవీ అనేకరకాలు
వీటిలో ఛురికాబంధం ఇక్కడ చూద్దాం-
ఛురిక అంటే కత్తి

చరణాంత్యవర్ణమొక్కటి
చరణయుగాద్యంబుఁ జేసి సరసులు ముమ్మా
రిడుగడలమధ్య మొకటిగఁ
బరుజులగదియింప ఖడ్గబంధం బొనరున్

అని అప్పకవి లక్షణమిచ్చియున్నారు.


శ్రీవర వరవరహృతభవ
భావ వనజాయతాక్ష పాలితవిబుధా
ధావితదనుఊవ నియమిస
భావన చతురాసముద్ధృతార్ణవవసుధా
(పారిజాతాపహరణము -5- 95)

(లక్ష్మీపతియైనవాడా సారములైన వరములచేత
హరింపబడిన సంసారచించలుకలవాడా
పద్మములవలె దీర్ఘములైన కన్నులుగలవాడా
రక్షింపబడిన దేవతలుగలవాడా
తఱుమబడిన రాక్షసులుగలవాడా
మునులయొక్క సమూహమును
రక్షించుటయందు నేర్పుగలవాడా
సముద్రమున మునిగిన భూమిని పైకెత్తినవాడా)

పద్యంలో గమనిస్తూ పిడిదగ్గర నుండి
చదవడం ప్రారంభిస్తే

శ్రీవరవరవరహృతభవ
వరకు మొదటి పాదం సరిపోతుంది
భావన అని అడ్డంగా ఉంది
ఈ విధంగా గమనిస్తూ చదివితే మధ్యలోని
వరుసనంతా చదివేసరికి రెండవపాదం పూర్తవుతుంది.
చివరలో ధా అని ఉందికదా
అక్కడనుంచి పైన వెనుకకు చదువుతూ వెళితే
మూడవ పాదం పూర్తవుతుంది
తరువాత మళ్ళీ భావన అని చదివితే క్రిందున్న
పాదం చతురాసముద్ధృతార్ణవవసుధా
అని చివరిపాదం పూర్తవుతుంది.
ఇందులో
2,4 పాదాల చివరి అక్షరం ఒకటే
అని గమనించగలరు.
అలాగే
ఇదీ -  అప్పకవి చెప్పిన
లక్షణంలోనిది రెండు
గమనించగలరు