Monday, May 30, 2016

హ్రస్వ ఏక స్వరచిత్రం


హ్రస్వ ఏక స్వరచిత్రం


సాహితీమిత్రులారా!

దీర్ఘ ఏక, దీర్ఘ ద్వి స్వర చిత్రాలను చూశాముకదా
ఇప్పుడు హ్రస్వ ఏక స్వరచిత్రం చూద్దాం.
హ్రస్వమైన ఒకేఒక స్వరాన్ని ఉపయోగించి పద్యం
కూర్చటాన్ని హ్రస్వ ఏక స్వరచిత్రం అంటారు.
ఇందులో స్వరం ఒకటే ఉంటుంది కాని వ్యంజనాలు
ఏవైనా ఉండవచ్చు.
ఇక్కడ స్వరం యొక్క దీర్ఘ, హ్రస్వములేకాని
గురు లఘువులతో సంబంధంలేదు.


ఉరుగుం ద్యుగురుం యుత్సు చుక్రుశు స్తుష్టువు: పురు
లులుభు: పుపుర్షుర్ముత్సు ముముహుర్ను ముహుర్ముహు:
                                                                   (సరస్వతీకంఠాభరణము - 2 - 276)

(విలువైన వాక్కులు గల దేవతా గురువైన బృహస్పతిని
యుద్ధములందు భటులు శరణు కోరిరి మిక్కిలి స్తుతించిరి
మోదములందు లోభమును పొందిరి పుష్టినొందిరి
మరి మాటి మాటికిని మోహము నొందిరి.)

ఇందులో హ్రస్వ "ఉ" - కారమును ఒక్కదానినే
మొదటినుండి చివరవరకు ఉపయోగించారు.
ఒకే స్వరము అదియు హ్రస్వము ఉపయోగించుట
వలన ఇది హ్రస్వ ఏక స్వరచిత్రమగుచున్నది.

No comments: