నవరస నవరత్న కలిత సీసము
సాహితీమిత్రులారా!
కావ్యాలంకార సంగ్రహంలోని
ఈ పద్యం చూడండి-
నవరసములు నవరత్నముల రంగులతో
రత్నముల ఆకారం దాల్చి నరసభూపాలుని
భవనంలో ఉన్నవనే తాత్పర్యం గల సీసపద్యం ఇది-
మరకతానీక దంభమున శృంగారంబు
హాస్యంబు ముక్తాఫలౌఘరుచులఁ
గరుణ విద్రుమవర్ణగౌరవచ్ఛలమున
రౌద్రంబు కురువిందరత్నకలన
వీరంబు గోమేధికారోపితస్ఫూర్తి
భయము వైదూర్యశోభామిషమున
బీభత్స మింద్రనీలాభాగుణంబున
శాంతి నిర్మలహిరకాంతిగతుల
నద్భుతము పుష్యరాగరాగాపదేశ
విలసతంబున పాకారవృత్తిఁగాంచి
నవరసంబులు వొల్పు నీభవనవీథిఁ
బ్రబల; సుబలనృసింహ! యోబయనృసింహ
(కావ్యాలంకా సంగ్రహము - 3- 154)
శృంగారము - మరకతము - నల్లకలువరంగుకలది
హాస్యము - ముత్యము - తెల్లనిది
కరుణ - పవడము - గాఢమైన ఎరుపురంగు కలది
రౌద్రము - కురువింద రత్నము - లేతఎరురంగుకలది
వీరము - గోమేధికము - గౌరవర్ణము కలది
భయము - వైఢూర్యము - ధూమ్రవర్ణము కలది
బీభత్సము - నీలము - నల్లనిది
శాంతము - హీరము - స్పటికవర్ణము కలది
అద్భుతము - పుష్యరాగము - పసుపుపచ్చనిది
ఈ విధంగా నవరసాలను నవరత్నాలను కలిపారు
No comments:
Post a Comment