చిత్రకవితా ప్రపంచం: వక్త్రంబుల్ పది కన్నులైదు కరముల్ వర్ణింపగా వేయగున్

Saturday, April 16, 2016

సాహితీమిత్రులారా!
వెంకటగిరి సంస్థానంలో మోచర్ల వెంకనకు ఇచ్చిన దుష్కరప్రాస సమస్య. దీన్ని వెంకనగారు క్రమాలంకాంలో ప్రహేళికా పద్ధతిలో పూరించాడు.

ఈ కవి పూరణ ఎంత చిత్రమో. మొదటి రెండు పాదాలు ప్రాసను గురించి విమర్శించటంతో సరిచేశాడు. మూడవ పాదం పూరణకు క్రమాలంకారంతో ప్రహేళికగా మార్చాడు.

దిక్త్రారాతి = దిక్పాలకులకు శత్రువు = రావణాసురుడు, అతనికి పది నోళ్ళు అందుకో అతనికి దశాస్యుడని పేరు. పార్వతి ఈశ్వరులకు కలిపి కన్నులు 2 + 3 = 5,

తిగ్మప్రభారాశి అంటే సూర్యుడు ఇతనికి సహస్రకిరణుడు అని పేరు.

అంటే వేయి చేతులు గలవాడు.

మూడవ పాదంలోని వాటికి నాల్గవ పాదంలోని వాటిని కలుపుతూ వెళితే

ఈ విధంగా ............

రావణాసురునికి(దిక్త్రారాతికి) నోళ్ళు(వక్రంబులు) - 10

పార్వతీ పరమేశ్వరులకు కలిపి కన్నులు - 5

సూర్యునికి (తిగ్మ ప్రభారాశికి) కరములు(చేతులు) - 1000