అరిగా బంచమ మేవగించిన

సాహితీమిత్రులారా!

వసుచరిత్రలో రామరాజభూషణుడు

వసంతోత్సవం జరిగే సమయంలో స్త్రీపురుషులు

పాటలు పాడుతున్నారు ఎలాగని కవి వర్ణించారో

ఈ పద్యంలో తెలుస్తుంది గమనించండి-

అరిగా బంచమ మేవగించి నవలా లవ్వేళ హిందోళవై

ఖరి సూపం బికజాతి మాత్మరవభంగవ్యాకులంబైవనీ

ధర నాలంబితపల్లవ వ్రతవిధుల్దాల్పం దదీయధ్విన్

సరిగా గైకొనియెన్ వసంతము మహాసంపూర్ణభావోన్నతిన్

                                                                                                                (వసు-1-130)

ఈ పద్యంలో కవి తన సంగీతకళా రహస్యనిధులను విప్పాడు

స్త్రీలు హిందోళరాగం పాడితే కోయిలలు బాధపడ్డాయట.

ఆ రాగంలో తమ స్వరమైన పంచమం లేదని వ్యాకులత చెంది ఆకులూ అలములూ తింటూ చపస్సు చేశాయట. ఆ వ్రతవిధులను మెచ్చి వాసంతం మహాసంపూర్ణభావంతో పంచమస్వరాన్ని స్వీకరించిందట. 

కవికి పద్యకల్పనలో రెండు విషయాలు తోడ్పడ్డాయి. హిందోళరాగంలో పంచమమం అంటే రిషభం ఉండవు. (హిందోళంలో - సమగమదనిస - సనిదమగమస అని ఆరోహ అవరోహణలు) ఈ రెండు ఉన్న రాగం హిందోళవసంతం (సగమపదనిదస-సనిదమగరిగస -అని ఆరోహణ అవరోహణలు) ఈ వాస్తవిక లక్షణాలను తీసుకొని విశ్లేషించాడు కవిగారు. ఇది ఇలా ఉంటే అరిగా అనే చోట అరి అంటే శత్రువు అని,  అరి అంటే ''రి''లేని(పంచమం లేని) అర్థాలు ఉన్నాయి. దీని బట్టి ఇది చ్యుత చిత్రానికి సంబంధించినదిగా కూడ చెప్పవచ్చు.